سم آلتمن، امپراتور OpenAI: از پیشنهادات نجومی رقبا تا فیلم هالیوودی جنجالی
تصور کنید در اوج دنیا ایستادهاید. چند ماه پیش، این دقیقاً موقعیت OpenAI بود. سیل سرمایه و تحسین به سوی این شرکت سرازیر میشد: یک قرارداد بیسابقه ۴۰ میلیارد دلاری، رسیدن به ارزش ۳۰۰ میلیارد دلاری که آن را به غول استارتاپی جهان تبدیل کرد، و محصول جادوییاش، ChatGPT، با نیم میلیارد کاربر هفتگی، گوی سبقت را از همه ربوده بود. برای سم آلتمن، مدیرعامل جوان و پادشاه این امپراتوری، همه چیز رویایی به نظر میرسید؛ اما این آرامش، پیش از طوفان بود.
در اقیانوس بیرحم تکنولوژی، بوی موفقیت، کوسهها را به دنبال خود میآورد. در هفتههای اخیر، امپراتوری آلتمن از هر سو زیر حملات سنگین قرار گرفته است. غولهایی مثل متا و گوگل شمشیر را از رو بستهاند و شرکتهای کوچکتر هم برای کندن سهمی از این کیک بزرگ، دندان تیز کردهاند. فشار کاری آنقدر زیاد شد که مهندسان شرکت از فرط کار بیوقفه (تا هفتهای ۸۰ ساعت!) به مرز فرسودگی رسیدند و شرکت مجبور شد یک هفته به همه مرخصی اجباری بدهد. به قول معروف، “هر که بامش بیش، برفش بیشتر”. این داستان محاصرهی OpenAI است.
جنگ بزرگ بر سر مغزها: وقتی زاکربرگ برای مهندسان OpenAI چک سفید میکشد
این روزها انگار مهندس هوش مصنوعی، لژیونر جدید فوتبال است! سم آلتمن فاش کرد که مارک زاکربرگ، مدیرعامل متا، برای شکار بهترین نیروهایش، پیشنهادهای “دیوانهواری” در حد پاداش ۱۰۰ میلیون دلاری روی میز گذاشته است. آلتمن با کنایه گفت: “شنیدهام متا ما را بزرگترین رقیبش میداند و چون پروژههای هوش مصنوعی خودشان چندان موفق نبوده، طبیعی است که اینطور به آب و آتش بزنند.”
البته مدیر ارشد متا هم بیکار ننشست و پاسخ داد: “آلتمن یادش رفته بگوید که خودش هم با پیشنهادهای بالاتر جواب ما را میدهد!” این جنگ استعدادها در نهایت باعث شد چهار محقق کلیدی OpenAI به متا بپیوندند، هرچند یکی از آنها دریافت پاداش ۱۰۰ میلیونی را “خبر جعلی” خواند.
سایه سنگین مایکروسافت: معاملهای که به نفع گوگل تمام شد
ضربه بعدی زمانی بود که قرارداد ۳ میلیارد دلاری OpenAI برای خرید استارتاپ کدنویسی ویندسرف (Windswept) شکست خورد. دلیل؟ مایکروسافت، یعنی بزرگترین سرمایهگذار و حامی OpenAI، این استارتاپ را رقیب مستقیم محصول خودش (Copilot) میدید. طبق قرارداد، مایکروسافت به مالکیت معنوی ویندسرف دست پیدا میکرد و این چیزی بود که OpenAI و ویندسرف زیر بار آن نمیرفتند. در نتیجه، معامله به هم خورد و در یک چرخش طعنهآمیز، مدیرعامل و بهترین استعدادهای ویندسرف مستقیماً به آغوش رقیب دیگر، یعنی گوگل، پناه بردند.
قرارداد عجیب با مایکروسافت: اژدهایی به نام “سود ۱۰۰ میلیارد دلاری”
رابطه OpenAI و مایکروسافت مثل یک ازدواج مصلحتی پیچیده است. قلب این اختلاف، بندی در قراردادشان است که مثل یک بمب ساعتی عمل میکند. طبق این بند، “هوش مصنوعی عمومی” (AGI) زمانی محقق میشود که شرکت به سود ۱۰۰ میلیارد دلاری برسد. به محض رسیدن به این نقطه، سهم مایکروسافت از درآمدهای OpenAI قطع خواهد شد! طبیعی است که مایکروسافت از این بند ناراضی باشد، به خصوص که مدیرعاملش، ساتیا نادلا، کل ایدهی AGI را “یک معیار بیمعنی” میداند و باوری به آن ندارد. این شکاف عمیق، پایههای این اتحاد را لرزان کرده است.
فشار رقابت و ترمز ایمنی: عقبنشینی در برابر رقبای تازهنفس
درحالیکه رقبایی مانند xAI ایلان ماسک با مدلهای جدیدشان در حال قدرتنمایی هستند، آلتمن مجبور شد خبری تلخ را اعلام کند: عرضهی مدل جدید و انقلابی OpenAI که قولش را برای ژوئن داده بود، برای بار دوم و تا مدتی نامعلوم به تعویق افتاده است. دلیل رسمی این بود: “نیاز به تستهای ایمنی بیشتر.” این عقبنشینی، آن هم در اوج رقابت، نشان از فشار سنگینی دارد که بر دوش این شرکت است.
وقتی نامها دردسرساز میشوند: شراکت پرحاشیه با طراح افسانهای اپل
انگار حواشی دست از سر OpenAI برنمیدارند. شراکت پر سر و صدای آنها با شرکت “io” که توسط طراح افسانهای اپل، جانی آیو، تأسیس شده بود، با یک شکایت قضایی مواجه شد. شرکتی دیگر به نام “iyO” (که از گوگل منشعب شده) به دلیل شباهت نام و حوزهی کاری، از آنها شکایت کرد و دادگاه هم موقتاً حق را به شاکی داد. گرچه OpenAI در نهایت قرارداد را نهایی کرد، اما این ماجرا به یک دردسر حقوقی و رسانهای دیگر برایشان تبدیل شد.
آمازون وارد میشود: روایتی هالیوودی که شاید به مذاق آلتمن خوش نیاید
تیر خلاص این حواشی هم خبری بود مبنی بر اینکه آمازون در حال ساخت فیلمی به نام “مصنوعی” (Artificial) درباره زندگی سم آلتمن و ماجرای دراماتیک اخراج و بازگشت او به شرکت در سال ۲۰۲۳ است. طبق فیلمنامهای که به بیرون درز کرده، این فیلم قرار است روایتی شبیه به “شبکه اجتماعی” (فیلمی که چهرهی مارک زاکربرگ را تخریب کرد) باشد و آلتمن را به عنوان یک “مغز متفکر حیلهگر” و دروغگو به تصویر بکشد. این یعنی بزرگترین نبرد آلتمن شاید نه در بازار هوش مصنوعی، بلکه روی پردهی سینما باشد!
امپراتوری پاسخ میدهد: OpenAI هنوز تسلیم نشده
اما اشتباه نکنید؛ با تمام این مشکلات، OpenAI هنوز پادشاه دنیای هوش مصنوعی است و قصد تسلیم شدن ندارد. این شرکت با برنامههایی مانند عرضهی یک مرورگر وب هوشمند برای رقابت با گوگل کروم، امضای قرارداد ۲۰۰ میلیون دلاری با ارتش آمریکا و حتی همکاری با شرکت متل برای ساخت “باربی هوشمند”، نشان میدهد که برای حفظ تاج و تخت خود تا آخر مسیر میجنگد.
خود آلتمن نیز در ظاهر روحیهاش را حفظ کرده و میگوید: “رشد ChatGPT دیوانهکننده است. عمیقاً احساس افتخار میکنم، اما زندگی کردن در این شرایط واقعاً جنونآمیز است.” این شاید بهترین توصیف برای رهبری یک امپراتوری تحت محاصره باشد.
