فاجعه نقدینگی در اقتصاد دیجیتال ایران؛ سقوط ۷۰ درصدی فروش پلتفرمها پس از بحران
کسبوکارهای کوچک و متوسط ایران همچنان در رکود عمیق به سر میبرند. این خلاصهای است از یافتههای نگرانکننده مجموعه کسبوکارپژوهی گوی و خانه کارمان که در ویژهنامه «کار و زندگی پس از جنگ» ارائه شد. مدیرعامل گروه کسبوکارپژوهی، نفیسه آزاد، تأکید کرد که بحران کوتاهمدت اخیر، آسیبهای بلندمدتی به اقتصاد وارد کرده و بازگشت به شرایط عادی بدون دادههای دقیق و سیاستگذاری هوشمند امکانپذیر نیست.
شوک بزرگ به کسبوکارهای کوچک و نقدینگی
آزاد توضیح داد که بحران ۱۲ روزه، اقتصاد ایران را به شدت تحت تأثیر قرار داده و تمرکز گزارش روی کسبوکارهای کوچک و متوسط (SMEs) است که حدود ۸۰ درصد اقتصاد کشور را تشکیل میدهند. دادههای این گزارش، که بر اساس اطلاعات نهادهای رسمی تهیه شده، تصویری تیره و تار از وضعیت این بخشها نشان میدهد:
۹۰ درصد این کسبوکارها با افت شدید یا خفیف گردش نقدی مواجه شدهاند.
۶۳ درصد گزارش دادهاند که بیش از نیمی از نقدینگی آنها کاهش یافته است.
۴۱ درصد از کسبوکارهای کوچک، بیش از ۱۰ درصد سرمایه خود را از دست دادهاند.
به گفته آزاد، بازگشت به حالت عادی برای کسبوکارهای کوچک به دلیل محدودیت منابع، بسیار دشوارتر از شرکتهای بزرگ است.
بحران در اقتصاد دیجیتال: رکود شدید و کاهش سفارشها
بیشترین آسیب در بخش اقتصاد دیجیتال گزارش شده است:
پلتفرمهای خدمترسان بیش از ۷۰ درصد افت سفارش داشتهاند.
به عنوان مثال، پلتفرمهایی مانند آچار با ۷۰ درصد و با سلام با ۶۰ درصد کاهش فروش مواجه شدهاند.
این آمارها نشان میدهد که بخش فناوری اطلاعات در رکود شدید قرار دارد. در حالت کلی، سقوط بخشهای مختلف اقتصاد نامتوازن بوده؛ بهطوری که صنعت و خدمات بیشترین ضربه را دیدهاند، در حالی که کشاورزی نسبتاً پایدار و ساختمان با رکود خفیفی روبهرو بوده است.
تأثیر بر بازار کار و رفتار مصرفکننده
بحران در حوزه منابع انسانی نیز نتایج نگرانکنندهای داشته است:
۸۱ درصد فرصتهای شغلی در دوران بحران کاهش یافته است.
توقف یا افت تولید در بیش از ۵۰ درصد کسبوکارها گزارش شده است.
این وضعیت به تعدیل نیروی گسترده در صنایع مختلف و حتی تعطیلی موقت استارتآپها منجر شده است.
در مورد مصرفکنندگان نیز، پس از یک افزایش اولیه در خرید کالاهای ضروری، الگوهای خرید به حالت عادی بازگشته است، اما رویکرد احتیاطی در خرید کالاهای غیرضروری همچنان ادامه دارد.
نیاز به دادههای معتبر برای برونرفت از بحران
نفیسه آزاد در پایان تأکید کرد که اگرچه جامعه ایران مشتاق بازگشت به زندگی عادی است، اما بخشهای مختلف اقتصاد همچنان درگیر بحران هستند. او تأکید کرد که تنها با اتکا به دادههای معتبر و جامع میتوان وضعیت را به درستی تحلیل کرد و با استفاده از سیاستگذاریهای هوشمند، مسیر بازسازی و توسعه اقتصادی را هموار نمود.