انقلاب دیجیتال در ایران؛ رشد ۷۳ درصدی تجارت آنلاین طی یک سال گذشته
در رویداد «روز ملی تجارت الکترونیک و اقتصاد دیجیتال» که روز پنجشنبه (۲۴ مهرماه) برگزار شد، مقامات و فعالان این حوزه از دستاوردهای چشمگیر سال ۱۴۰۳ رونمایی کردند. مهمترین خبر این رویداد، جهش خیرهکننده ارزش معاملات تجارت الکترونیکی کشور بود که نشان از افزایش اعتماد عمومی به این فضا دارد.
دکتر توفیقی، سرپرست مرکز توسعه تجارت الکترونیکی، در این مراسم اعلام کرد که ارزش معاملات تجارت الکترونیکی کشور در سال ۱۴۰۳ به رقم شگفتانگیز ۵۵۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده است.
این عدد نشاندهنده رشد ۷۳ درصدی نسبت به سال ۱۴۰۲ و سه برابر شدن حجم بازار نسبت به سال ۱۴۰۰ است.
ایرانیها به خرید اینترنتی عادت کردهاند
دکتر توفیقی این رشد را مستقیماً به «افزایش اعتماد عمومی» مرتبط دانست و افزود: «تعداد کل تراکنشها در سال گذشته به ۴.۷ میلیارد رسیده است؛ این یعنی بهطور متوسط هر ایرانی ۵۵ تراکنش آنلاین در سال انجام داده است.» به گفته وی، این آمار نشان میدهد که مردم بیش از گذشته با خدمات دیجیتال ارتباط برقرار کردهاند و فرآیندهای خرید و پرداخت آنلاین برای آنها آسانتر شده است.
رشد اعتماد با افزایش «اینماد»
یکی از شاخصهای اصلی این اعتماد، رشد نمادهای اعتماد الکترونیکی (اینماد) بوده است. تا پایان سال ۱۴۰۳، تعداد اینمادهای فعال ۴۸ درصد و تعداد کل نمادهای صادرشده ۳۵ درصد نسبت به سال قبل افزایش داشته است.
سرپرست مرکز توسعه تجارت الکترونیکی تأکید کرد: «رشد اینماد نشانه افزایش اعتماد به تجارت الکترونیکی است و تمرکز ما در آینده بر ارتقای کیفیت خدمات و نظام رتبهبندی (ستارههای نماد) خواهد بود.»
اصلاحات اساسی در سامانه دولت (ستاد)
دکتر توفیقی بخش مهمی از سخنان خود را به دستاوردهای «سامانه تدارکات الکترونیکی دولت (ستاد)» اختصاص داد. وی با اشاره به اینکه مشکلات این سامانه در پایان سال ۱۴۰۳ تا حد زیادی برطرف شده، گفت:
حل مسائل مالی: مسائل مالی سامانه ستاد حلوفصل و درآمد قابلتوجهی از این طریق به خزانه دولت واریز شد.
مزایدههای بزرگ: برای نخستین بار، حراج خودروهای سواری (متعلق به سازمان اموال تملیکی) و همچنین مزایدات اجرای ثبت قوه قضاییه از طریق این سامانه برگزار شد.
نظارت بر طلا: جلسات کمیته اقدام مشترک طلا برای نظارت بر سکوهای فروش آنلاین طلا و تدوین ضوابط معاملات طلای آبشده تشکیل شد.
رشد معاملات سامانه: ارزش معاملات خود سامانه ستاد نیز در سال ۱۴۰۳ رشد ۲۱ درصدی داشته و تعداد معاملات آن به بیش از ۴۲۹ هزار فقره رسیده است.
تغییر رویکرد دولت و بخش خصوصی
در این نشست، حاضران بر بهبود چشمگیر رویکرد مرکز توسعه تجارت الکترونیکی در سالهای اخیر تأکید کردند. به گفته آنان، با حضور تیم مدیریتی جدید (دکتر توفیقی و امین رضا ریاضتی)، تعامل دولت با بخش خصوصی وارد مرحله تازهای از همکاری و همافزایی شده که به تسهیل فرآیندها کمک شایانی کرده است.
نقش پلتفرمها در بحران و چالشهای آینده
در بخش دیگری از این مراسم، دکتر مفتح به نقش حیاتی فناوری اطلاعات در مدیریت بحرانها اشاره کرد. وی با یادآوری «جنگ تحمیلی دوازدهروزه اخیر» گفت: «در آن دوران، با وجود چالشهایی مانند تأمین نان و مواد غذایی، با تلاش جمعی هیچ بحران جدی در تأمین کالاهای اساسی ایجاد نشد.»
او افزود: «با وجود اختلال در اینترنت، خدمات تاکسیهای اینترنتی و پلتفرمهای آنلاین به تداوم زنجیره تأمین کمک قابلتوجهی کردند.»
دکتر مفتح همچنین به دو چالش مهم در اقتصاد کشور اشاره کرد:
رمزارزها: «متأسفانه هنوز نگرانیهایی درباره رمزارزها وجود دارد، اما این حوزه میتواند ابزاری مؤثر در خنثیسازی تحریمها و توسعه تجارت بینالمللی باشد.»
حملونقل: «اقتصاد ایران مبتنی بر اقتصاد خرد است. بیش از ۹۰ درصد کامیونها در کشور توسط رانندگان مالک اداره میشوند که باعث بینظمی شده است. باید شرکتهای حملونقل را محور قرار دهیم تا ناوگان به شکل یکپارچه و هوشمند مدیریت شود و فناوری اطلاعات میتواند نقشی کلیدی در این مسیر ایفا کند.»
