زمزمههای رفع فیلتر تلگرام و یوتیوب؛ آیا محدودیتها به پایان میرسد
طی روزهای اخیر، فضای خبری ایران مملو از گزارشهای ضد و نقیض درباره احتمال رفع فیلتر دو پلتفرم محبوب، تلگرام و یوتیوب، شده است. در حالی که برخی منابع رسانهای نزدیک به جریان اصولگرا از «آزادسازی قریبالوقوع» این دو سرویس خبر میدهند، گزارشهای دیگر تأکید دارند که کمیته فیلترینگ در آخرین جلسه خود با این موضوع موافقت نکرده است.
این تناقض، نشاندهنده یک شکاف جدی در سطوح بالای تصمیمگیری است.
نشانههای مثبت: تصمیم سیاسی گرفته شده
شنیدههای رسانههای فناوری مانند «زومیت» حاکی از آن است که تصمیم سیاسی لازم برای بازگشایی تلگرام و یوتیوب گرفته شده و مسیر اجرایی آن در حال پیگیری است و احتمال میرود در هفته آینده تغییراتی در وضعیت فیلترینگ رخ دهد.
در همین حال، خبرگزاری «مهر» گزارش داده که وزارت ارتباطات برای رفع محدودیت تلگرام، وارد مذاکره با این پلتفرم شده و شروطی را مطرح کرده است. این شروط شامل محدودسازی محتوای تحریکآمیز قومیتی، همکاری با دستگاه قضایی ایران و مسدودسازی فعالیتهای تروریستی است.
روزنامه خراسان نیز به نقل از یک منبع مطلع نوشت که شورای عالی فضای مجازی، تلگرام و احتمالاً یوتیوب را در فهرست «مرحله دوم» رفع فیلترینگ قرار داده و «اراده اولیه» برای این کار وجود دارد.
نشانههای منفی: اختلاف ۱۸۰ درجهای در شورا
در مقابل این دیدگاه خوشبینانه، رسانههایی مانند «شرق» گزارش دادهاند که پیشنهاد رفع فیلتر تلگرام، یوتیوب و اینستاگرام در جلسه سوم آبان ماه، رأی لازم را نیاورده است.
این اختلاف روایت تنها محدود به رسانهها نیست. ستار هاشمی، وزیر ارتباطات، پیشتر اذعان کرده بود که اختلافنظر در شورای عالی فضای مجازی «گاهی تا ۱۸۰ درجه» است و رسیدن به اجماع نهایی، فرآیندی «پیچیده و زمانبر» خواهد بود. به گفته او، اگرچه دولت چهاردهم اراده سیاسی برای رفع فیلترینگ دارد، اما تصمیمگیری نهایی در اختیار مجموعهای از نهادهای چندلایه است.
وضعیت فعلی: کاربران منتظر در میان گمانهزنیها
پیش از این، بازگشایی واتساپ و گوگلپلی به عنوان «گام اول» رفع فیلترینگ معرفی شده بود، اما پس از آن هیچ پلتفرم دیگری از فهرست مسدودها خارج نشد. اکنون بار دیگر بحث «مرحله دوم» جدی شده و تلگرام و یوتیوب در مرکز این گمانهزنیها قرار گرفتهاند.
در حال حاضر، برآوردها نشان میدهد که ۸۰ تا ۸۵ درصد کاربران ایرانی برای دسترسی به سرویسهای محبوب خود از VPN استفاده میکنند؛ وضعیتی که به گفته کارشناسان، ریسک امنیتی و اقتصادی قابل توجهی ایجاد کرده است.
تا این لحظه، هیچ تصمیم رسمی و قطعی درباره رفع فیلتر تلگرام و یوتیوب اعلام نشده و کاربران همچنان چشمانتظار مشخص شدن سرنوشت این دو پلتفرم پرکاربرد هستند.
