تاثیرات بحران اینترنت بر اقتصاد دیجیتال و کسبوکارهای ایرانی
شرایط کنونی کشور و محدودیتهای شدید اینترنت، بهویژه قطع شدن اینترنت بینالمللی و اختلال در شبکههای بانکی، آسیب جدی به تمام جنبههای زندگی مردم و بهخصوص کسبوکارها وارد کرده است. در کنار فشار روانی بر نیروی انسانی، بسیاری از شرکتها با خطر جدی تعطیلی مواجه شدهاند.
فعالان حوزه اقتصاد دیجیتال معتقدند که وزارت ارتباطات و معاونت علمی باید برای نجات این کسبوکارها وارد عمل شوند. رفع مشکلات اینترنت و ارائه تسهیلات حمایتی برای عبور از این بحران، ضروری است.
ابهام، بزرگترین چالش کسبوکارهای کوچک و بزرگ
پشوتن پورپزشک، مدیرعامل پلتفرم «پادرو»، میگوید که بزرگترین مشکل برای کسبوکارهای خرد و خانگی، ابهام و سردرگمی است. آنها نمیدانند این شرایط تا چه زمانی ادامه خواهد داشت و همین عدم قطعیت، امکان تصمیمگیری برای آینده کسبوکارشان را سلب کرده است.
این وضعیت برای کسبوکارهای بزرگ نیز صادق است. به گفته پورپزشک، یکی از چالشهای اصلی شرکتهای بزرگ، مدیریت روحیه و شرایط روانی کارکنان است؛ کاری که هرچه شرکت بزرگتر باشد، دشوارتر میشود.
چرا کسبوکارهای کوچک بیشتر آسیب میبینند؟
به باور مدیرعامل پادرو، بقای تمامی کسبوکارها به مدت زمان ادامه این شرایط وابسته است. اما کسبوکارهای کوچک و انفرادی آسیبپذیری بیشتری دارند و تابآوری آنها در برابر بحران کمتر است. در نتیجه، این کسبوکارها ممکن است زودتر به سمت تعدیل نیرو حرکت کنند.
آسیب جدی به کسبوکارهای شبکههای اجتماعی
پورپزشک تاکید میکند که قطع مکرر اینترنت و فیلترینگ، بهویژه برای کسبوکارهایی که در اینستاگرام فعالیت میکنند، به یک معضل بزرگ تبدیل شده است. اگر این وضعیت ادامه پیدا کند، شاهد موج بزرگی از ورشکستگی این کسبوکارهای آنلاین در اینستاگرام و تلگرام خواهیم بود.
او اشاره میکند که قطع اینترنت فراتر از یک مشکل فنی، آسیب روانی نیز به جامعه وارد کرده است، زیرا مردم برای دسترسی به اطلاعات و ارتباط با یکدیگر با محدودیت مواجهاند.
فشار نهادهای دولتی و مشکلات نقدینگی
پورپزشک از نهادهایی مانند تامین اجتماعی نیز انتقاد میکند که در این شرایط بحرانی، همچنان به کسبوکارها فشار میآورند و وضعیت جنگی را درک نمیکنند. بسیاری از فعالان اقتصاد دیجیتال، همزمان با چالش نقدینگی، با فشار بیمه و بدهیهای دیگر دست و پنجه نرم میکنند.
توقف نقدینگی و کاهش ۵۰ درصدی فروش
نیما قاضی، رئیس انجمن تجارت الکترونیکی تهران، در گفتگو با زومیت، به توقف جریان نقدینگی اشاره کرده است. وی میگوید تقریباً تمام کسبوکارهای شناخته شده، کاهش فروش ۵۰ درصدی را تجربه کردهاند و در برخی موارد، فروش کاملاً متوقف شده است.
این توقف نقدینگی، به ویژه برای شرکتهایی که در حال رشد بودهاند یا وامهای بلندمدت داشتند، بسیار مخرب است. حتی اگر کسبوکاری سودده باشد، وقتی پول نقد در اختیار نداشته باشد، نمیتواند به فعالیت خود ادامه دهد.
مشکلات در حوزه لجستیک و تبلیغات
قاضی به چالشهای لجستیک نیز اشاره میکند؛ به دلیل کمبود پیک موتوری، کسبوکارهای خرد به مشکل خوردهاند. همچنین در حوزه سفر و گردشگری و تبلیغات، فروش و درآمد بهشدت کاهش یافته است. به رغم افزایش ترافیک برخی سایتها، فضای ملتهب جامعه باعث شده که شرکتها تمایلی به تبلیغات نداشته باشند.
سیستم بانکی و بیمه، نیازمند حمایت بیشتر
مشکلات نقدینگی، پرداخت بیمه و مالیات را برای شرکتها دشوار کرده و در این شرایط، جریمههای بیمه وضعیت را بدتر میکند. در حالی که برخی بانکها شرایط بخشودگی را اعلام کردهاند، بسیاری از وامها خودکار تمدید نمیشوند و وضعیت سیستم بانکی برای کسبوکارها نامشخص است.
فریلنسرها، آسیبپذیرترین گروه
نیما قاضی تاکید میکند که فریلنسرها (فعالان آزادکار) که درآمدشان وابسته به پلتفرمها است، در وضعیت بسیار حساسی قرار دارند. میلیونها نفر از رانندگان اسنپ تا فروشندگان آنلاین، درآمدشان قطع شده و بسیاری از آنها بیمه و پوشش حمایتی ندارند.
اینترنت، شریان حیاتی کسبوکارهای کوچک
به گفته قاضی، بخش بزرگی از این مشکلات معیشتی ناشی از نبود اینترنت است. در حالی که شرکتهای بزرگتر مانند دیجیکالا و اسنپ از طریق اپلیکیشن و سایت فعالیت میکنند، کسبوکارهای کوچکتر عمدتاً از طریق شبکههای اجتماعی و جستجو در بستر اینترنت به مشتریان خود دسترسی دارند. قطع شدن اینترنت، ارتباط آنها با مشتریان را کاملاً قطع کرده و هرچه کسبوکار کوچکتر باشد، آسیب بیشتری از این محدودیتها میبیند.
