۵ میلیارد تومان برای ایدههای تحولآفرین؛ جایزه ملی نوآوری اجتماعی آغاز شد
آیا راهکاری برای حل معضلات پیچیده اجتماعی دارید؟ «جایزه ملی نوآوری اجتماعی» با هدف پر کردن شکاف میان مشکلات عمیق جامعه و ظرفیتهای نوآورانه، علاوه بر جایزه ۲۰۰ میلیون تومانی نقدی، تا ۵ میلیارد تومان تسهیلات به ایدهها و اقدامات برتر در این حوزه اعطا میکند. این جایزه تلاش میکند فعالان اجتماعی را توانمند سازد و با شناسایی افراد خلاق و حمایت هدفمند، به حل مسائل جامعه کمک کند.
چرا نوآوری اجتماعی اهمیت دارد
در نشست خبری رونمایی از این جایزه، علیاصغر سعدآبادی، دبیر کمیته علمی جایزه، با اشاره به وسعت چالشهای اجتماعی ایران مانند اعتیاد، فقر، بحران آب و کمبود دادههای شفاف درباره کودکان کار، گفت: «نوآوری اجتماعی پلی است میان مشکلات پیچیده و آیندهای قابل حل. با راهحلهای قدیمی نمیتوان مسائل امروز را حل کرد.»
ویژگیهای یک نوآوری اجتماعی مؤثر چیست
سعدآبادی پنج شاخص کلیدی برای ارزیابی نوآوریهای اجتماعی را برشمرد:
نوآوری: ایدهای جدید و خلاقانه.
پایداری: راهحل باید ماندگار و پایدار باشد.
اثربخشی: راهحل باید واقعاً مشکل را حل کند.
کنشگری اجتماعی: مشارکت و اقدام فعال جامعه در آن.
بازده عملیاتی: قابلیت اجرا و مقیاسپذیری آن.
او تاکید کرد که فرآیند ارزیابی تنها برای انتخاب برنده نیست، بلکه برای ارتقاء کل اکوسیستم نوآوری اجتماعی طراحی شده است. سعدآبادی با اشاره به تجربه شخصی خود از زندگی با ویلچر، بیان کرد که «برای درک واقعی مشکلات، باید در دل آنها قرار گرفت. نوآوری اجتماعی از همین درک عمیق آغاز میشود.»
از ایده تا اجرای علمی: تفاوت این جایزه با دیگران
یکی از نقاط قوت این جایزه، رویکرد علمی آن در ارزیابی است. سعدآبادی با همکاری دکتر عادل پیغامی، مدل بومی برای ارزیابی نوآوری اجتماعی بر اساس شاخصهای اقتصاد مقاومتی تدوین کردهاند و در حال نگارش کتاب تخصصی در این زمینه هستند. او توضیح داد: «این رویکرد، تفاوتها را از ادعاها جدا خواهد کرد.» این جایزه با الهام از تجربههای موفق و ناموفق (مانند احیای دریاچه ارومیه)، بر پیامدهای بلندمدت و پایداری نتایج تاکید دارد.
چهار سطح ارزیابی و حمایت گسترده
ساختار جایزه به گونهای طراحی شده که نوآوران در چهار سطح ارزیابی شوند:
فردی: نوآوران مستقل یا گروههای کوچک.
شرکتی: کسبوکارها و استارتاپهای فعال در نوآوری اجتماعی.
نهادهای حکمرانی: دستگاههای دولتی و عمومی درگیر با مسائل اجتماعی.
شبکههای جمعی و کنشگری گسترده: جایی که همه بازیگران به صورت شبکهای منسجم عمل میکنند.
حمایت فراتر از جوایز مالی: سعدآبادی تاکید کرد که علاوه بر تسهیلات ۵ میلیارد تومانی، برگزیدگان به شتابدهندهها، نهادهای دولتی و شرکتهای توانمند متصل میشوند. این ارتباط به اجرای و توسعه راهحلها در مقیاس واقعی کمک میکند. او افزود: «میخواهیم زیستبوم نوآوری اجتماعی به گونهای رشد کند که هر ایده اجتماعی، راهی به سمت اجرا و اثربخشی بیابد.»
فرآیند ارزیابی: گام به گام تا انتخاب برگزیدگان
مراحل داوری شامل:
ثبتنام و خوداظهاری آنلاین
بازدید میدانی و ارزیابی توسط داوران محلی
داوری علمی توسط متخصصان دانشگاهی و فعالان باسابقه اجتماعی
اعلام نهایی توسط کمیته علمی جایزه
سعدآبادی افزود: «هدف ما دیده شدن همه است، نه فقط یک نفر برگزیده. میخواهیم حتی کوچکترین اقدامات اجتماعی، مسیر رشد و حمایت خود را پیدا کنند.»
نوآوران اجتماعی؛ معماران آینده جامعه
در پایان، سعدآبادی بر ضرورت تخصصگرایی در نوآوری اجتماعی تاکید کرد: «حل مسائل اجتماعی به همان اندازه تخصص میطلبد که جراحی قلب یا طراحی راکتور هستهای. ما باید نوآوران اجتماعی را تقویت کنیم تا بتوانند با نگاهی علمی و با پشتیبانی عملی، معضلات ریشهدار کشور را حل کنند.»
او از تمامی پژوهشگران، رسانهها و نهادهای دانشگاهی درخواست کرد که با اطلاعرسانی، صدای نوآوران اجتماعی را به گوش جامعه برسانند.
