نگاهی به روابط عمومی ایران در ۱۴۰۳: حقوق متوسط ۴۰ میلیون و عملکردهای پراکنده
پلتفرم تریبون برای سومین سال پیاپی، گزارش جامعی از وضعیت شغلی متخصصان روابط عمومی در ایران منتشر کرده است. این گزارش که بر اساس مصاحبه با ۴۱۷ فعال این حوزه تهیه شده، تصویری متناقض از این حرفه را به نمایش میگذارد: با وجود افزایش اهمیت جایگاه روابط عمومی در سازمانها، چالشهای ساختاری بزرگی مانند «نبود مسیر شغلی» و «فعالیت بدون استراتژی» همچنان پابرجا هستند.
شکاف عمیق درآمدی: تهران در برابر سایر شهرها
یکی از یافتههای کلیدی این گزارش، اختلاف قابل توجه درآمد فعالان روابط عمومی در پایتخت نسبت به سایر نقاط کشور است.
میانگین درآمد در تهران: ۴۱ میلیون تومان در سال گذشته.
میانگین درآمد در سایر کلانشهرها: ۲۶ میلیون تومان.
میانگین درآمد در مراکز استان و شهرهای کوچک: ۲۵ میلیون تومان.
این آمار نشان میدهد که درآمد متخصصان روابط عمومی در تهران، حدود ۱۵ میلیون تومان بیشتر از همکارانشان در سایر مراکز استانها بوده است.
چه کسانی در روابط عمومی درآمد بیشتری دارند
گزارش تریبون نشان میدهد که درآمد در این حوزه، ارتباط مستقیمی با بخش فعالیت، سابقه کار و تحصیلات دارد:
بر اساس بخش: شرکتهای خصوصی با میانگین ۴۱ میلیون تومان، بیشترین حقوق را پرداخت میکنند. (درآمد در سازمانهای دولتی ۲۷ میلیون و در شرکتهای خصوصی/دولتی ۳۶ میلیون تومان بوده است).
بر اساس سابقه: افراد با سابقه ۵ تا ۱۰ سال به طور میانگین ۳۶ میلیون تومان و افراد با بیش از ۱۰ سال سابقه، ۴۵ میلیون تومان درآمد دارند.
بر اساس تحصیلات: همبستگی مثبتی بین مدرک تحصیلی و درآمد وجود دارد، به طوری که میانگین درآمد متخصصان دارای مدرک دکتری به ۴۳ میلیون تومان میرسد.
چالش اصلی: کار بدون استراتژی و نقشه راه
مهمترین یافته این گزارش، عدم بلوغ ساختاری این حرفه در بسیاری از سازمانهاست:
۶۰ درصد از سازمانهای دولتی، خصوصی و مردمنهاد، هیچ «مسیر شغلی» (Career Path) مشخصی برای تیم روابط عمومی خود تدوین نکردهاند. (این آمار نگرانکننده نسبت به سال ۱۴۰۲ هیچ تغییری نکرده است).
۳۷ درصد از متخصصان روابط عمومی اعلام کردهاند که «بدون استراتژی» مشخص فعالیت میکنند.
روابط عمومی به مدیرعامل نزدیکتر شد
با وجود چالشهای ساختاری، جایگاه روابط عمومی در تصمیمگیریهای کلان سازمانها به طور قابل توجهی بهبود یافته است:
۶۷ درصد از تیمهای روابط عمومی مستقیماً زیر نظر مدیرعامل فعالیت میکنند که نسبت به سال ۱۴۰۲ (با رشد ۲۰ درصدی) افزایش چشمگیری داشته است.
۶۵ درصد از متخصصان اعلام کردهاند که عضوی از تیمشان در جلسات تعیین استراتژی سازمان حضور دارد.
با این حال، یک تناقض جالب وجود دارد: ۶۴ درصد از متخصصان گفتهاند که بالاترین عضو تیم روابط عمومی، «سخنگوی» رسمی سازمان نیست.
اولویت بودجه: «محتوا»؛ فعالیت اصلی: «رسانه»
در شرکتهای خصوصی، سه فعالیت اصلی روابط عمومی به ترتیب «ارتباط با رسانه»، «تولید محتوا» و «برگزاری رویداد» بوده است. اما نکته جالب، تفاوت اولویت در تخصیص بودجه است:
با اینکه «ارتباط با رسانه» فعالیت اصلی بوده، اما «تولید محتوا» اولویت اول سازمانها برای تخصیص بودجه بوده است.
۴۲ درصد از سازمانها در سال ۱۴۰۳، بودجه روابط عمومی کمتر از یک میلیارد تومان داشتهاند و شرکتهای B2C (ارتباط مستقیم با مصرفکننده) بیشترین بودجه را به این بخش اختصاص دادهاند.
افزایش برونسپاری و نقش جدید روابط عمومی
گزارش تریبون نشان میدهد که وظایف روابط عمومی در حال گسترش است و اعتماد به آژانسهای تخصصی نیز افزایش یافته است:
استفاده از خدمات «آژانسهای روابط عمومی» با رشد ۳۰ درصدی نسبت به سال قبل، از ۲۰ درصد به ۲۶ درصد افزایش یافته است.
در اکثر سازمانها، ارتباط با اینفلوئنسرها (۶۰ درصد) و پادکستها (۷۴ درصد) بر عهده تیم روابط عمومی است.
یک نکته مثبت: ۷۸ درصد از مدیران عامل، بدون هماهنگی با تیم روابط عمومی با رسانهها مصاحبه نمیکنند که نشاندهنده افزایش هماهنگی داخلی است.