عرضه سهام دیوار در بورس منتفی شد
دیوار، یکی از بزرگترین و موفقترین استارتاپهای ایران، رسماً اعلام کرد که از ورود به بورس تهران منصرف شده است. این تصمیم جنجالی، پس از رد صلاحیت “حسام آرمندهی”، بنیانگذار و رئیس هیئتمدیره این شرکت، از سوی سازمان اطلاعات سپاه اتخاذ شد. این اتفاق، موجی از بحثها و نگرانیها را در فضای عمومی و بهویژه در اکوسیستم استارتاپی کشور به راه انداخته است.
اعلام رسمی انصراف توسط بنیانگذار دیوار
حسام آرمندهی، بنیانگذار و سهامدار اصلی شرکت «آگهی پردازان هوشمند دیوار»، روز گذشته در توییتی با لحنی صریح و قاطع، این خبر را منتشر کرد. متن توییت او به روشنی دلیل این تصمیم را بیان میکند:
“سهامداران و ذینفعان محترم دیوار
عطف به نامه شماره ۲۰/۲۶۳۲/۰۳۳۹۷۸۵/ س سازمان اطلاعات سپاه و رد صلاحیت اینجانب از حضور در شرکت خودم، بدین وسیله مخالفت خود بهعنوان موسس، رئیس هیئت مدیره و سهامدار اصلی این مجموعه برای حضور در بازارچه بورس تهران اعلام میدارم.”
این اظهارات صریح، بلافاصله در شبکههای اجتماعی و رسانههای اقتصادی بازتاب گستردهای پیدا کرد و توجهات را به سمت جزئیات این ماجرا و دلایل پنهان آن جلب نمود.
جزئیات نامه رسمی بورس: “صلاحیت لازم را ندارد”
در نامهای رسمی که از سوی مدیران شرکت بورس اوراق بهادار تهران در تاریخ ۱۹ تیر ۱۴۰۴ تنظیم شده و خطاب به مدیرعامل دیوار ارسال گردیده، آمده است که سازمان اطلاعات سپاه طی نامهای به شماره ۲۰/۲۶۳۲/۰۳۳۹۷۸۵/س در تاریخ ۷ اردیبهشت ۱۴۰۴، صراحتاً اعلام کرده است: “آقای حسام میرآرمندهی صلاحیت لازم را برای حضور در ساختار مدیریتی شرکت دیوار را ندارد.” در این نامه تأکید شده بود که پذیرش شرکت در بورس، تنها در صورت عدم حضور آرمندهی امکانپذیر خواهد بود.
نامه رسمی بورس در ادامه توضیح میدهد: “… نظر به اینکه مدیریت عامل آن شرکت درخواست بررسی مجدد موضوع در جهت حمایت از سرمایهگذاری و رفع مشکل مربوطه را داشته، مراتب طی مکاتبه شماره ۳۱۷۶/م ۱۰۰۰/ص مورخ ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۴ به سازمان حراست کل کشور منعکس گردید؛ لیکن تاکنون پاسخی واصل نشده است.”
این موضعگیری رسمی نشان میدهد که شرکت بورس نیز این موضوع را پیگیری کرده، اما پاسخ نهایی و شفافی از سوی نهادهای امنیتی در مورد علت اصلی رد صلاحیت دریافت نشده است.
پیشزمینه: رویای عرضه اولیه دیوار بر باد رفت
دیوار که به عنوان یکی از موفقترین و بزرگترین استارتاپهای ایرانی شناخته میشود، سالهاست که برای ورود به بازار سرمایه و انجام عرضه اولیه سهام (IPO) تلاش میکرد. با رشد سریع بازار سرمایه در سالهای اخیر و افزایش توجه عمومی به استارتاپها، بسیاری دیوار را یکی از گزینههای اصلی و موفق برای ورود به بورس میدانستند.
پیش از این، منابع آگاه از انجام مراحل بررسیهای مالی، حسابرسی و تشکیل جلسات پذیرش در بورس خبر داده بودند. حتی انتظار میرفت که تا پایان سال ۱۴۰۴، دیوار به عنوان نخستین استارتاپ در حوزه آگهیهای آنلاین وارد بورس شود. اما اکنون این رویای ورود به بازار سرمایه، حداقل در این مقطع، به پایان رسیده است.
معمای رد صلاحیت: دلایل پشت پرده چیست
سوال اساسی در این میان، علت دقیق رد صلاحیت بنیانگذار این مجموعه است. طبق اسناد رسمی منتشرشده، دلیل اصلی، اعلام سازمان اطلاعات سپاه مبنی بر “عدم صلاحیت” حسام آرمندهی برای ادامه مدیریت در این شرکت بوده است.
با این حال، در هیچیک از این نامهها اشارهای به جزئیات دلایل عدم صلاحیت نشده و هنوز مشخص نیست که آیا این موضوع به مسائل امنیتی، سیاسی، مالی یا مواردی دیگر مربوط میشود.
برخی از فعالان اکوسیستم فناوری کشور، این اقدام را دخالتی غیرشفاف در امور شرکتهای خصوصی قلمداد کردهاند و نگران تأثیرات آن بر آینده جذب سرمایه، اعتماد عمومی و مشارکت بخش خصوصی در اقتصاد دیجیتال ایران هستند.
موج واکنشها در اکوسیستم فناوری ایران
پس از انتشار این خبر، فضای رسانهای و شبکههای اجتماعی پر از اظهارنظرهای مختلف شد. بسیاری از فعالان حوزه فناوری، کارآفرینان و کارشناسان اقتصادی با هشتگهایی مانند #دیوار و #آرمندهی به تحلیل این مسئله و واکنش به آن پرداختند.
محمدجواد شکوری (مدیرعامل صباویژن و بنیانگذار آپارات و فیلیمو) در شبکه اجتماعی X درباره وضعیت اقتصاد دیجیتال کشور ابراز نگرانی کرد و نوشت: “رد صلاحیت و استعلام منفی؟ برای خونه و زندگی خودمون؟ مگه اقتصاد دیجیتال چقدر توان داره که با این روشهای نخنما جان آن را می گیرید؟”
حمید محمدی (همبنیانگذار دیجیکالا) نیز به این رد صلاحیت واکنش نشان داد: “بنیانگذار یک پلتفرم بزرگ و ارزشآفرین و غیررانتی باشی؛ بیش از یک دهه با همه سختی ها بجنگی؛ آخر سر هم بگن برای شرکت خودت صلاحیت نداری؟!”
نیما قاضی (همبنیانگذار علی بابا) هم نظر خود را اینگونه بیان کرد: “توی روز روشن و جلوی چشم همهمون یه کارآفرین با سابقه که توی کشور خودش ایستاده شفاف و علنی حرفشو میزنه، انتقاد میکنه و از آبروش برای اصلاح کشورش مایه میذاره، توسط یه نهاد امنیتی که به هیچجا پاسخگو نیست، رد صلاحیت میشه.”
در مقابل، برخی نیز معتقدند که ورود شرکتها به بازار سرمایه باید با رعایت کامل استانداردهای قانونی و امنیتی باشد و نهادهای ناظر حق بررسی صلاحیت مدیران را دارند، خصوصاً در شرایطی که بازار سرمایه مستقیماً با حقوق عمومی مردم در ارتباط است.
آینده دیوار و اکوسیستم استارتاپی ایران چه خواهد شد؟
با انصراف رسمی آرمندهی و به تبع آن دیوار از عرضه در بورس، بسیاری از فعالان بازار و سهامداران احتمالی با این پرسش مواجه شدهاند که برنامه بعدی این استارتاپ بزرگ چه خواهد بود؟
آیا دیوار با ساختار مدیریتی جدیدی و بدون حضور بنیانگذار، بار دیگر برای ورود به بورس اقدام خواهد کرد؟
یا اینکه این شرکت از حضور در بازار سرمایه برای همیشه چشمپوشی کرده و مسیر خصوصیسازی خود را ادامه خواهد داد؟
از سوی دیگر، آینده سرمایهگذاری در اکوسیستم استارتاپی ایران نیز به شدت تحت تأثیر این تصمیم قرار خواهد گرفت. این پرسش جدی مطرح است که آیا سایر استارتاپها نیز در مواجهه با نهادهای نظارتی با مشکلات مشابهی روبهرو خواهند شد یا خیر؟
انصراف دیوار از ورود به بورس، فراتر از یک تصمیم اقتصادی یا شرکتی، به یکی از موضوعات مهم و جنجالی اکوسیستم فناوری کشور در سال ۱۴۰۴ تبدیل شده است. این موضوع پای نهادهای امنیتی، سازمان بورس و آینده سرمایهگذاری دیجیتال را به میان میکشد و ابهامات جدی را ایجاد میکند.
تا زمانی که شفافسازی لازم درباره دلایل واقعی رد صلاحیت بنیانگذار دیوار صورت نگیرد، این تصمیم همچنان محل بحث، تحلیل و گمانهزنیهای فراوان خواهد بود.
