پیروزی اروپا بر اپل: اجبار به اصلاح قوانین اپ استور آیفون
اپل، غول فناوری آمریکایی، سرانجام در پی فشارهای بیامان اتحادیهی اروپا و برای جلوگیری از جریمههای سنگینتر تحت قانون بازارهای دیجیتال (DMA)، مجبور به اعمال تغییرات اساسی در ساختار کارمزد خدمات اپ استور خود در اروپا شد. این تغییرات شامل یک سیستم دو مرحلهای جدید برای تعیین کارمزد و اضافه شدن نوع جدیدی از کمیسیون بر خریدهای خارجی است.
ساختار جدید کارمزد: دو سطح، دو هزینه
در ساختار جدید، اپل دو سطح (Tier) متفاوت برای توسعهدهندگان در نظر گرفته است:
سطح اول (Tier 1): این سطح تنها دسترسی پایه به قابلیتهای اپ استور را با کارمزد ۵ درصدی فراهم میکند. امکاناتی مانند بررسی اپها، برچسبهای حفظ حریم خصوصی و پشتیبانی فنی از سوی اپل در این سطح قرار میگیرند. اما توسعهدهندگانی که از این سطح استفاده میکنند، از امکاناتی نظیر بهروزرسانی خودکار، دانلود خودکار و ابزارهای تبلیغاتی اپل محروم خواهند بود.
سطح دوم (Tier 2): برای دسترسی کامل به تمام امکانات اپ استور، توسعهدهندگان باید از این سطح استفاده کنند که با کارمزد ۱۳ درصدی همراه است. اپلیکیشنها بهصورت پیشفرض در Tier 2 قرار میگیرند، اما توسعهدهندگان میتوانند به انتخاب خود، آن را به سطح اول منتقل کنند.
معرفی کمیسیون جدید: CTC، باری اضافی بر دوش توسعهدهندگان
اپل همچنین کارمزد جدیدی با عنوان Core Technology Commission (CTC) را معرفی کرده است. این کمیسیون ۵ درصد از خریدهای خارجی انجامشده در اپلیکیشنهای توزیعشده از طریق اپ استور را شامل میشود. نکته مهم اینجاست که CTC جایگزین کارمزد قبلی (CTF) نیست، بلکه در کنار آن عمل خواهد کرد.
بر اساس شرایط جدید، توسعهدهندگانی که از مدل تجاری جایگزین اپل استفاده کردهاند، همچنان موظف به پرداخت کارمزد ۰.۵ یورویی برای هر بار دانلود سالانهی اپلیکیشن پس از عبور از یک میلیون نصب خواهند بود.
آیندهای متفاوت: تغییرات ۲۰۲۶ و اعتراض اپل
اپل اعلام کرده که از اول ژانویهی ۲۰۲۶ (دی و بهمن ۱۴۰۴) قصد دارد مدل تجاری یکپارچهای در اتحادیهی اروپا راهاندازی کند و کارمزد CFT را به کمیسیون ۵ درصدی تبدیل خواهد کرد. این تغییر شامل فروش کالاها و خدمات دیجیتال، هم در اپ استور و هم در فروشگاههای اپلیکیشن جایگزین، خواهد شد.
این تغییرات در پاسخ به جریمهی ۵۰۰ میلیون یورویی است که اتحادیهی اروپا پیشتر بهدلیل سیاستهای انحصاری اپ استور بر اپل اعمال کرده بود. این سیاستها مانع از هدایت کاربران به سیستم پرداخت خارج از اپ استور میشدند. اپل در صورتی که این جریمه را تا ماه آینده پرداخت نکند، مشمول جریمهی دیرکرد نیز خواهد شد. کمیسیون اروپا یافتههای دیگری نیز منتشر کرده که نشان میدهد اپل نتوانسته است ضرورت و تناسب برخی از محدودیتها و کارمزدهای خود را اثبات کند.
در همین حال، اپل در بیانیهای بر اعتراض رسمی خود به حکم کمیسیون اروپا تأکید کرده است: “کمیسیون اروپا از اپل خواسته مجموعهای از تغییرات جدید را در اپ استور اعمال کند. ما مخالفیم و میخواهیم به آن اعتراض کنیم.”
در حال حاضر، کمیسیون اروپا تغییرات پیشنهادی اپل را بهدقت بررسی میکند تا دربارهی اعمال جریمههای جدید احتمالی تصمیم نهایی را بگیرد. این نبرد حقوقی و اقتصادی بین اپل و اتحادیهی اروپا، همچنان ادامه دارد و نتایج آن میتواند آیندهی رقابت در بازار اپلیکیشنهای موبایل را به شدت تحت تأثیر قرار دهد.
